Turniej Kandydatów 2024 – runda 13: Gukesh na samotnym prowadzeniu, Tan do wygranej wystarczy remis

Na jedną rundę przed końcem Turnieju Kandydatów FIDE 2024 na samotne prowadzenie wyszedł 17-letni GM Gukesh Dommaraju, który w rundzie nr 13 pokonał GM-a Alirezę Firouzję. Pół punktu za nim znajdują się GM Ian Nepomniachtchi oraz GM Hikaru Nakamura, którzy w sobotę grali ze sobą, a ich partia zakończyła się remisem, a także GM Fabiano Caruana, który pokonał GM-a Praggnanandhę Rameshbabu. W walce o zwycięstwo pozostaje więc aż czterech zawodników.

W Turnieju Kandydatek FIDE 2024 z całym punktem przewagi prowadzi GM Tan Zhongyi, która na fotelu lidera znajdowała się przez 12 z 13 rozegranych rund. Jedyną zawodniczką z teoretycznymi szansami na jej dogonienie jest GM Lei Tingjie, która w sobotę uległa IM Vaishali Rameshbabu (była to jedyna rozstrzygnięta partia w tej rundzie). Tan do zwycięstwa w turnieju wystarczy remis.

Ostatnia runda rozpocznie się w niedzielę, 21 kwietnia, o godzinie 20:45 czasu polskiego. Jeśli będzie taka potrzeba, dogrywki zostaną rozegrane w poniedziałek o tej samej porze.

Wyniki - Turniej Kandydatów

Wyniki - Turniej Kandydatek

• Turniej Kandydatów: W najważniejszym turnieju na prowadzeniu znajduje się 17-latek
• Turniej Kandydatek: Wszystko układa się po myśli Tan

Turniej Kandydatów: W najważniejszym turnieju na prowadzeniu znajduje się 17-latek

FM Mike Klein przypomniał, że po raz pierwszy od sześciu lat—czyli w trzech ostatnich Turniejach Kandydatów—samotnym liderem jest ktoś, kto nie nazywa się Nepomniachtchi. Przed rozpoczęciem rozgrywek nikt nie spodziewał się tego, że turniej może wygrać 17-latek, jednak teraz jest to najbardziej prawdopodobny scenariusz.

Gukesh jest trzecim najmłodszym uczestnikiem Turnieju Kandydatów w historii, po GM-ie Magnusie Carlsenie (zagrał w turnieju w wieku 16 lat) i GM-ie Bobbym Fischerze (również w wieku 16 lat). Po 13. rundzie ponownie został też najlepszym zawodnikiem w Indiach, a także awansował na 6. miejsce na świecie. Nigdy wcześniej żaden nastolatek nie wygrał Turnieju Kandydatów, ani nie został niekwestionowanym mistrzem świata (w 2002 r. Mistrzostwa Świata FIDE rozgrywane systemem pucharowym wygrał 18-letni GM Ruslan Ponomariov, ale większość szachowego świata za mistrza uznawało wówczas GM-a Vladimira Kramnika).

Zwycięstwo z Firouzją musiało smakować dużo lepiej niż każde inne, bowiem nie tylko zbliżyło go do szansy na grę o tytuł mistrza świata, ale było również słodką zemstą za porażkę w rundzie nr 7, kiedy to Gukesh miał w partii lepszą pozycję, ale przegrał z powodu niedoczasu. Gdyby wtedy wygrał, również wyszedłby na samotne prowadzenie.

Czy było to najważniejsze zwycięstwo w jego karierze? W wywiadzie z Kleinem powiedział, że nie: „Z pewnością jest to ważna wygrana, ale nie nazwałbym jej najważniejszą”. 

Wydawało się, że z debiutu lepiej wyszedł Firouzja, który czarnymi zagrał ideę ...a5 Ga7 w partii włoskiej. Ten wariant przypomniał jednemu z komentatorów, GM-owi Anishowi Giriemu, wspaniałą partię Carlsena z Aronianem z 2015 r., którą wygrały czarne. I tak naprawdę to również Firouzja miał niebezpieczną inicjatywę w środkowej fazie partii, gdy rozpoczął szturm pionów na skrzydle królewskim.

Gukeshowi udało się zneutralizować atak czarnych jeszcze przed kontrolą czasu, a pięć ruchów później reprezentant Francji, po zaledwie minucie namysłu, niepotrzebnie zaproponował wymianę hetmanów. „[45…]Hg6? grzebało jakiekolwiek szanse na kontratak” – powiedział Gukesh, który „z radością” przystał na propozycję Firouzji. W tym momencie silnik pokazuje, że czarne przegrywają.

Naszą partię dnia, w której białe wzorowo zrealizowały przewagę w końcówce, skomentował GM Rafael Leitao. Być może to właśnie ta partia okaże się ważnym przystankiem w drodze Gukesha do zdobycia tytułu mistrza świata.

Trudno byłoby znaleźć jakiegokolwiek innego nastolatka, który potrafi być tak opanowany, gdy gra toczy się o tak ogromną stawkę. Zapytany na konferencji prasowej, czy jest podekscytowany na myśl o tym, że jest tak blisko zwycięstwa, odpowiedział: „Byłem tak samo podekscytowany już od pierwszej rundy... Ogólnie rzecz biorąc, moje psychiczne nastawienie cały czas jest takie samo”.

Jaki jest jego plan na niedzielną partię z Nakamurą, którą grający białymi Amerykanin musi wygrać? „Myślę, że zastosuję tę samą strategię i po prostu zagram dobrą partię”. Remis również byłby dobrym wynikiem dla reprezentanta Indii, ponieważ zagwarantowałby mu przynajmniej dogrywkę.

Gukesh wspomniał również, że fakt, iż jest młody, może być jego atutem: „Patrząc na mój wiek, można stwierdzić, że brakuje mi doświadczenia, ale to, że jestem młody ma też pewne zalety. Na przykład, w moim wieku łatwiej jest być skupionym podczas tak długiego turnieju”. Nastolatek dodał również, że prawie codziennie uprawia sport (najbardziej lubi grać w tenisa) i regularnie ćwiczy jogę, co z pewnością ma pozytywny wpływ na jego wytrzymałość.

W moim wieku łatwiej jest być skupionym podczas tak długiego turnieju.

—Gukesh Dommaraju

Przejdźmy teraz do kolejnej kluczowej partii, czyli pojedynku współliderów—Nepomniachtchiego z Nakamurą. W partii nastąpił dość szybki remis, choć nie brakowało w niej ciekawych momentów.

Pierwszą niespodziankę sprawił Nakamura, który zagrał rzadko spotykaną linię z 5…Sge7!? w partii hiszpańskiej, dzięki czemu na szachownicy powstała oryginalna pozycja. Wybrany przez Nakamurę wariant poboczny nie do końca zdał jednak egzamin, ponieważ po 14...d5? 15.exd5 Hxd5 16.Se4 Hd8 Nepomniachtchi, jak sam powiedział, otrzymał po debiucie „przyjemną pozycję”. Przyznał również: „Sądzę, że przeglądałem [ten wariant] przed jedną z partii w tym turnieju, ale nie mogłem przypomnieć sobie ruchów”.

Według Giriego 17.Ge2? ze strony białych było „zbyt miękkie” i pozwoliło Nakamurze wrócić do gry, choć sam Nepomniachtchi twierdził po partii, że było to „kluczowe posunięcie”. Nakamura znalazł konieczne 17...f5! i wkrótce partia zakończyła się remisem. Żaden zawodnik nie chciał podjąć większego ryzyka.

Podczas partii doszło do pewnego rodzaju zamieszania, ponieważ nie było do końca wiadomo, czy zawodnicy powtórzyli pozycję trzykrotnie, czy czterokrotnie. Po raz pierwszy pozycja pojawiła się na szachownicy po ruchu 22...c5, ale ponieważ białe mogły wówczas zagrać bicie w przelocie, nie była ona brana pod uwagę.

W wywiadzie z Kleinem Nakamura skomentował debiut w następujący sposób: „W pewien sposób zaskoczyło mnie to, że Ian zagrał po prostu partię hiszpańską… Czułem, że była to jego wielka szansa”. Biorąc pod uwagę fakt, że w rundzie nr 14 Nepomniachtchi zagra czarnymi z Caruaną, być może rzeczywiście warto było nieco bardziej zaryzykować. Nigdy się jednak tego nie dowiemy.

Analizy partii w wykonaniu Nakamury można posłuchać na poniższym nagraniu:

Caruana wygrał dwie z ostatnich trzech partii, dzięki czemu zachował nadzieję na końcowy sukces. GM Daniel Naroditsky skomentował jego wyczyn w następujący sposób: „Ta partia może się zapisać na kartach historii szachów”. Najlepszy scenariusz dla Caruany to gra w dogrywce. Żeby tak się stało, Amerykanin musi wygrać ostatnią partię.

Ta partia może się zapisać na kartach historii szachów.

—Daniel Naroditsky 

W wariancie Rossolimo w obronie sycylijskiej białe mogłby zyskać niewielką przewagę, gdyby Praggnanandhaa zagrał 15.Wb1, natomiast 15.Hh3? było według Carunany „fatalnym błędem”. Reprezentant Indii musiał wkrótce poświęcić jakość i choć silnik pokazuje, że pozycję da się obronić, w praktyce okazało się to jednak zbyt trudnym zadaniem.

Choć Caruana krytycznie wypowiedział się o swojej decyzji o wymianie hetmanów po ruchu 43.Hh5!?, udało mu się przebić na skrzydle hetmańskim.

Doszło do niecodziennej sytuacji, w której zarówno Caruana, jak i Nepomniachtchi muszą wygrać w ostatniej rundzie. Caruana powiedział Kleinowi: „To bardzo nietypowe… Nie przypominam sobie takiej sytuacji, że dwóch zawodników musi wygrać. To naprawdę dziwne, a drugie miejsce w tym turnieju oczywiście nic nie daje”.

… drugie miejsce w tym turnieju oczywiście nic nie daje.

—Fabiano Caruana

Vidit-Abasov to pojedynek, który nie miał wpływu na układ tabeli, i zakończył się jako pierwszy. W partii zobaczyliśmy obronę rosyjską, a starcie zakończyło się trzykrotnym powtórzeniem pozycji.

Nie mogliśmy wyobrazić sobie bardziej emocjonującego zakończenia turnieju. W grze o ostateczne zwycięstwo liczy się aż czterech zawodników, którzy na dodatek w ostatniej rundzie zmierzą się między sobą! Nakamura musi wygrać z Gukeshem, któremu do dogrywki wystarczy remis, jednak jeśli wygra reprezentant Indii, to on zostanie samotnym zwycięzcą. Emocji z pewnością nie zabraknie również w pojedynku Caruany z Nepomniachtchim, ponieważ obaj zawodnicy muszą wygrać—remis nie daje im zupełnie nic.

Naroditsky skomentował to następującymi słowami: „Nie możesz przegapić jutra, niezależnie od tego, gdzie będziesz. W pracy, w łóżku, w samochodzie (proszę, jedź ostrożnie), ze znajomymi, sam, w samolocie, czy na księżycu. Po prostu nie możesz jutro przegapić ostatniej rundy turnieju”. Tak się składa, że w tym samym dniu, w którym zostanie rozegrana ostatnia runda, autor podsumowań będzie obchodził swoje urodziny. Opisanie tego doniosłego wydarzenia będzie więc dla niego (dobrowolną) przyjemnością.

Niezależnie od tego, gdzie będziesz, nie możesz jutro przegapić ostatniej rundy turnieju.

—Daniel Naroditsky

Turniej Kandydatek: Wszystko układa się po myśli Tan

W całym turnieju Tan przegrała tylko jedną partię i oprócz tego małego potknięcia w rundzie nr 8, cały czas znajdowała się na prowadzeniu. Prawie na pewno wygra rozgrywki i z pewnością na to zasługuje. I nawet, gdy w jakiś cudowny sposób Lei powstanie z popiołów i w ostatniej rundzie wygra, a Tan przegra, tytuł mistrzyni kobiet na pewno zostanie w Chinach.

Vaishali nie ma szans na zwycięstwo w turnieju, ale wyjedzie z Toronto z dużą pewnością siebie. Po przegraniu czterech kolejnych partii, teraz wygrała (!) cztery pojedynki z rzędu przeciwko najlepszym zawodniczkom na świecie.

Vaishali zyskała przewagę już w debiucie (obrona sycylijska, wariant przypominający Ałapina), ale wypuściła ją po ruchu 23.Sh4?, gdy nie miała na zegarze zbyt wiele czasu. „Lei już wtedy stała dobrze, ale grałam dalej, bo czułam, że mogę zyskać niewielką przewagę” – powiedziała Vaishali. Ostatecznie Chinka pomyliła się w końcówce hetmańskiej, grając 67...Kf7??, gdy na horyzoncie była już szansa wiecznego szacha. Vaishali uprościła pozycję do wygrywającej pionkówki i pewnie zrealizowała przewagę.

Na początku wydawało się, że dla reprezentantki Indii turniej okaże się koszmarem. Teraz Vaishali walczy nawet o trzecią lokatę: „Przestałam sprawdzać wyniki, bo w pewnym momencie byłam na ostatnim miejscu… Cieszę się grą i jutro też muszę zagrać dobrze”.

Przestałam sprawdzać wyniki, bo w pewnym momencie byłam na ostatnim miejscu...

—Vaishali Rameshbabu

Trzy pozostałe pojedynki zakończyły się remisami, choć blisko zwycięstwa była GM Kateryna Lagno, której nie udało się zrealizować przewagi jednej figury w partii z IM Nurgyul Salimovą.

W wywiadzie po partii widać było, że Lagno jest niezadowolona pomimo tego, że wspomniała, iż wynik „nie ma znaczenia”, ponieważ nie ma już szans na zwycięstwo w turnieju. „Oczywiście miałam kompletną wygraną, ale po raz kolejny po 40. posunięciu zaczęłam popełniać błędy, więc mogę mieć pretensje tylko do siebie”.

Byłoby to ładne zwycięstwo: wyrównanie czarnymi w partii katalońskiej, skonstruowanie ataku w pozycji, która wyglądała na równą, i w końcu zdobycie figury w końcówce. W szachach niestety jest tak, że końcowy wynik nie zawsze jest odzwierciedleniem przebiegu całej partii i jeden błąd może czasami zniweczyć kilka godzin wysiłku.

Partia Tan z GM Aleksandrą Goryachkiną zapowiadała się niezwykle emocjonująco, ale skończyła się szybkim remisem po wczesnej wymianie hetmanów i uzyskaniu symetrycznej struktury pionowej w jednym z wariantów przyjętego gambitu hetmańskiego. Wynik jak najbardziej odpowiada Chince, która kontynuuje swoją świetną passę, przerwaną na chwilę tylko w rundzie nr 8.

W partii GM Humpy Koneru z GM Anną Muzychuk zobaczyliśmy soildną linię w nieprzyjętym gambicie hetmańskim, w której czarne w komfortowy sposób doprowadziły do wyrównania. Muzychuk popsuła strukturę pionową przeciwniczki ruchem 17…Gxf3, ale okazało się, że potencjalna słabość wcale nią nie była. Partia zakończyła się wiecznym szachem w końcówce hetmańskiej. 

Do końca rozgrywek została już tylko jedna runda. Jedyny scenariusz, który doprowadzi do dogrywek, wymaga, aby w ostatniej rundzie Lei wygrała, a Tan przegrała. Każda inna kombinacja wyników będzie oznaczać, że pogratulujemy Tan długiej i udanej podróży. 

Zachęcamy do obejrzenia naszej playlisty z podsumowaniami Turnieju Kandydatów (kliknij tutaj).

Turniej Kandydatów FIDE i Turniej Kandydatek FIDE to jedne z najważniejszych turniejów organizowanych przez FIDE w tym roku. Ośmiu szachistów i osiem szachistek rywalizuje o prawo do walki o koronę z aktualnym mistrzem świata GM Ding Lirenem i mistrzynią świata GM Ju Wenjun.

Podsumowania rund:

• Turniej Kandydatów 2024 – runda 12: Nakamura, Nepomniachtchi i Gukesh na wspólnym prowadzeniu
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 11: Nepomniachtchi i Tan ponownie na samotnym prowadzeniu
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 10: Zwycięstwa Nakamury i Caruany, wspaniała seria Lei
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 9: Vidit drugi raz pokonuje Nakamurę, Tan ponownie na samotnym prowadzeniu
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 8: Nakamura pokonuje Caruanę, Gukesh ponownie dołącza do Nepomniachtchiego na fotelu lidera
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 7: Firouzja wygrywa z Gukeshem, Nepomniachtchi ponownie na samotnym prowadzeniu
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 6: Tan umacnia się na prowadzeniu, zwycięstwa Vidita i Praggnanandhy
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 5: Wygrane Gukesha i Nakamury, Nepomniachtchi cudem ratuje remis z Praggnanandhą
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 4: Nepomniachtchi na prowadzeniu po wygranej z Viditem, Tan cudem ratuje remis
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 3: Zwycięstwa Praggnanandhy i Vaishali
• Turniej Kandydatów 2024 – runda 2: Wszystkie partie rozstrzygnięte, Vidit przerywa niepokonaną serię Nakamury
• Turniej Kandydatów 2024 - runda 1: Wspaniały duch walki na inaugurację turnieju

Artykuły sprzed rozpoczęcia turnieju:

• How To Watch The 2024 FIDE Candidates Tournaments (j. ang.)
• Magnus Carlsen Ranks The Candidates Players (j. ang.)
• Who Should You Root For In The 2024 Women's Candidates Tournament? (j. ang.)
• Who Should You Root For In The Candidates Tournament? (j. ang.)
• Kto wygra Turniej Kandydatów? Oto, co mówią statystyki!
• How To Become The Chess World Champion (j. ang.)