Mizerne porady szachowe czatu GPT

Sztuczna inteligencja jest na dobrej drodze do przejęcia kontroli nad światem, a przynajmniej tak chciałyby nam wmówić komputery. W rzeczywistości komputery same w sobie są nadal dość głupie, nawet jeśli sprawiają wrażenie inteligentnych.

Poświęciliśmy trochę czasu, zadając czatowi GPT kilka szachowych pytań i chociaż jego niektóre odpowiedzi miały sens, to było też wiele rzeczy, których nie wiedział. Jeśli chcecie utwierdzić się w przekonaniu, że umiecie dobrze grać w szachy, to lektura tego, co GPT myśli o królewskiej grze, z pewnością Wam w tym pomoże.

• Zapomnij o szewczyku...
• …i chyba w ogóle o jakimkolwiek macie
• Pat czy mat?
• Czy CzatGPT zna notację szachową?
• Porady strategiczne
• Kilka dziwnych pomysłów debiutowych
• Czy szachy są śmieszne?
• Podsumowanie

Zapomnij o szewczyku...

Mat to najważniejszy element partii szachów, który daje natychmiastową wygraną. Niestety, ChatGPT niekoniecznie się z tym zgadza. Przede wszystkim nie wie, jak dać najbardziej podstawowe maty w szachach: szewczyka oraz mata głupca!

Tak więc, jeśli zwrócicie się do chatu GPT z prośbą o poradę, co zrobić, gdy przeciwnik grozi Wam szewskim matem, możecie otrzymać po prostu zalecenie, by go podstawić (aby wejść w linki podane w artykule być może konieczne będzie założenie darmowego konta na stronie ChatGPT). W poniższym zadaniu chodzi o to, by zgadnąć, jaki ruch zaproponował ChatGPT, a nie wybrać faktycznie najlepsze posunięcie w pozycji:

GPT twierdzi, że „[n]ajlepszym ruchem dla czarnych w tej sytuacji jest 3… Sf6 (w polskiej wersji pytania ChatGPT pomylił skoczka z hetmanem - przyp. tłum.):

ChatGPT nie zauważył jednak, że po ruchu 3…Sf6 białe dadzą po prostu mata hetmanem na f7.

A oto porada sztucznej inteligencji po zaprezentowaniu pozycji, w której czarne mogą dać mata głupca. Wcale nie poszło lepiej….

…i chyba w ogóle o jakimkolwiek macie

Każdy szachista wie, że mat od razu kończy partię. Czy w takim razie powinniśmy dawać przeciwnikowi mata, gdy mamy ku temu okazję?

Cóż, według czatu GPT wcale nie jest to takie oczywiste, chociaż powinniśmy się już po nim tego spodziewać, biorąc pod uwagę jego sugestię, by nie grać 2…Hh4# w poprzedniej pozycji.

(Wydaje się, że ChatGPT odrobił już swoją pracę domową, ponieważ zapytany o to samo ponownie kilka dni później, podaje już poprawną odpowiedź zarówno w jęz. polskim, jak i w angielskim - przyp. tłum.):

Ogólnie rzecz biorąc, gdy ChatGPT ma do wyboru dwie opcje, lubi udzielać wyważonych odpowiedzi (nawet jeśli taka odpowiedź nie ma żadnego sensu).

Pat czy mat?

A może sztuczna inteligencja lepiej poradzi sobie z matem w końcówce? Aby to sprawdzić, przygotowaliśmy prosty scenariusz. Po raz kolejny przypominamy, że Waszym celem w poniższym zadaniu jest odgadnięcie sugestii czatu GPT, a nie poprawnego ruchu. Warto również zaznaczyć, że ChatGPT wie, czym jest pat.

ChatGPT wie, co to jest pat, ale nie za bardzo się tym przejmuje. Podobnie jak w pytaniu, czy lepiej dać mata, czy zbić przeciwnikowi hetmana – widać, że ChatGPT bardziej docenia wartość hetmana na planszy, niż możliwość natychmiastowego zakończenia partii.

Czy CzatGPT zna notację szachową?

Nie, nie bardzo. I wszystko byłoby w porządku, gdyby nie to, że jeśli zapytacie ChatGPT, czy potrafi odczytać notację używaną do wprowadzania pozycji szachowych do komputera (tzw. FEN), to bez wahania odpowie, że tak.

Zaufajcie nam jednak – nie potrafi. Pokazaliśmy mu następujący zapis FEN: "6rk/6pp/8/6N1/8/8/8/7K w - - 0 1", któremu odpowiada pozycja przedstawiona na poniższym diagramie (jeśli nie wierzycie, skorzystajcie z naszego narzędzia do analizy):

Według czatu GPT pozycja wygląda w następujący sposób:

Jak widzicie, ChatGPT nie był nawet blisko. Jeśli chcecie więc uzyskać dobrą poradę szachową od czatu GPT, podając mu pozycję, będziecie rozczarowani.

Oczywiście nawet wtedy, gdyby ChatGPT potrafił odczytać FEN, i tak prawdopodobnie nie wskazałby prawidłowego rozwiązania. Tak naprawdę, w podanej przez nas pozycji zaproponował posunięcie Sg6, co jest oczywiście posunięciem nieprawidłowym. Czy możecie sobie wyobrazić jakąś gorszą radę?

Porady dotyczące strategii

Skoro GPT nie za bardzo radzi sobie z konkretnymi szachowymi przykładami, to może lepiej wyjaśni ogólną strategię gry w szachy? ChatGPT rzeczywiście radzi sobie z tym nieco lepiej, choć czasami zdarza mu się wyprodukować następujące kwiatki (w jęz. polskim nie udało się uzyskać porady o podobnej treści - przyp. tłum.):

Jedną z pierwszych rzeczy, które zauważa szachowy nowicjusz jest to, że od samego początku partii gońce mogą poruszać się tylko po polach jednego koloru. CzatGPT proponuje jednak, żeby „umieścić gońca na białym polu” i zakłada, że to, czego dotyczyło pytanie, jest zawsze pożądaną strategią, niezależnie od pozycji na szachownicy. Co przyjdzie nam z posiadania białopolowego gońca, skoro dostaniemy mata na czarnych polach? Tego sztuczna inteligencja nie bierze już pod uwagę.

Jak to się mówi: „Śmieci na wejściu – śmieci na wyjściu” (ang. Garbage in, garbage out). 

Kilka dziwnych pomysłów debiutowych

Jeśli chcecie poznać ogólne wskazówki debiutowe, ChatGPT będzie w stanie pomóc, choć nie tak dobrze jak nasza strona z otwarciami szachowymi.

Może też jednak odpowiedzieć coś w tym stylu: „Zamiast tradycyjnego fianchetta gońców, spróbuj na najdłuższej przekątnej ustawić swoje skoczki. Dzięki temu zaskoczysz swojego przeciwnika, który zapewne spodziewał się typowego ustawienia” (W jęz. polskim ChatGPT nie uwzględnił podobnego pomysłu ze skoczkami - przyp. tłum.).

Nawet jeśli w poprzednim pytaniu poprosiliśmy ChatGPT o coś nietypowego, powinien przynajmniej powiedzieć coś, co ma jakiś sens. Ustawienie skoczka w pozycji fianchetto—o ile w ogóle ktoś chciałby to kiedyś zrobić—zajęłoby cztery posunięcia (g3, Sh3, Sf4, Sg2) zamiast dwóch gońcem (g3, Gg2).

I w tym przypadku ponownie można zapomnieć o konkretach. ChatGPT ma problemy zarówno z podaniem ruchów w gambicie Englunda, jak i określeniem sensu tego otwarcia: „Gambit Englunda (1. d4, 2. e4, 3. Sf3, 4. Gd3, 5. exd4): Gdy grasz czarnymi, poświęć pionka wcześnie, aby zaburzyć strukturę pionową białych i otworzyć linie dla swoich figur”.

W gambicie Englunda może oczywiście dojść do zaburzenia struktury pionowej białych, ale białe i tak nadal grają z pionem więcej. To nie jest główny cel tego gambitu.

Czy szachy są zabawne?

GPT uwielbia odpowiadać na proste pytania, tworząc długie numerowane listy. Prawdopodobnie nauczył się tego, analizując tysiące podobnego typu artykułów.

Gdy poprosiliśmy ChatGPT o to, by zagrał w szachy w „zabawny sposób”, wcale nie odebrał tego jako prośbę o zagranie „zabawnych ruchów”, a raczej zinterpretował to pytanie w taki sposób, jakbyśmy chcieli od niego uzyskać kilka pomysłów na zabawne żarty, które można zastosować podczas partii szachów (nie udało się uzyskać podobnej odpowiedzi w jęz. polskim - przyp. tłum.):

(Tłumaczenie:

1. Słowne żarty: Zacznij od szachowych żartów. Na przykład, gdy ruszasz się skoczkiem, powiedz coś w stylu: „Mój skoczek ma misję, by się dobrze bawić. Mam nadzieję, że nie będzie zbytnio brykał!”
2. Sarkastyczne komentarze: Dodaj do swoich ruchów nieco sarkazmu. Gdy wykonasz odważny ruch, powiedz: „Och, po prostu rzucam moje figury na głęboką wodę i po prostu liczę na najlepsze. Strategia? Kto jej potrzebuje?"
3. Stylowy trash-talking: Wdawaj się w przyjacielskie wymiany zdań, ale nie przesadzaj. „Twoje figury chyba poszły na urlop, a moje urządzają na planszy imprezę!"
4. Dramatyczne przerwy: Przed wykonaniem ruchu rób dramatyczne pauzy, tak jakbyś kontemplował najgłębsze tajemnice wszechświata. Następnie wykonaj pozornie nieistotny ruch z rozmachem.
5. Zwycięskie tańce: Uczcij udane ruchy krótkim tańcem. Będzie jeszcze lepiej, jeśli taniec będzie śmieszny. Być może Twój przeciwnik będzie zbyt rozweselony, by zauważyć Twoją genialną strategię.
6. Losowe efekty dźwiękowe: Podczas zbijania figur wydawaj zabawne efekty dźwiękowe. „Bam!" lub „Bum!" mogą dodać grze komiksowego charakteru.
7. Kreatywne wymówki: Gdy partia idzie źle, wymyślaj kreatywne wymówki. „Moje figury strajkują, bo domagają się lepszych warunków pracy!"
8. Komplementowanie ruchów przeciwnika: Komplementuj ruchy przeciwnika w wyolbrzymiony sposób. „Och, co za ruch! Jesteś Szekspirem szachów, zmieniasz tę planszę w dramatyczne arcydzieło!").

Jeśli spróbujecie czegoś z powyższej listy podczas turnieju szachowego, zapewne czeka Was dyskwalifikacja. Jeśli spróbujecie tego w partiach towarzyskich, np. w parku lub w klubie szachowym – wyśmieją Was i nigdy więcej się tam nie pojawicie. Jeśli spróbujecie powyższych rad w partii ze znajomymi... cóż, mamy nadzieję, że darzycie swoich znajomych trochę większym szacunkiem.

Podsumowanie

W trakcie pisania niniejszego artykułu korzystaliśmy z darmowej wersji czatu GPT (3.5). Być może wersja płatna (ChatGPT 4), która może korzystać z zasobów internetu, poradziłaby sobie dużo lepiej. Jeśli więc nie chcecie płacić OpenAI za subskrypcję, to lepiej trzymajcie się od szachowych porad czatu GPT z daleka.

Lepiej zaglądać na nasze strony z artykułami, aktualnościami, terminami szachowymi, biografiami i przydatnymi narzędziami, np. analizą. Szachami niech zajmują się szachiści, a komputerom zostawmy przejmowanie władzy nad światem.

Czy kiedykolwiek prosiliście ChatGPT o jakąś szachową poradę? I co takiego wspaniałego Wam powiedział? Która zła rada z powyższego artykułu podoba się Wam najbardziej? Koniecznie dajcie na ten temat znać w sekcji komentarzy!