The Türk
Herhangi bir insan satranç oyuncusunu yenebilen bir makine hayal edin. Kulağa çok sıradan geliyor. Peki ya bu, on sekizinci yüzyılda, bilgisayarlar daha ortaya çıkmadan önce gerçekleşseydi?
Napolyon Bonapart ve Benjamin Franklin gibi ünlü isimleri yenerek dünyayı sarsan Mekanik Türk hakkında her şeyi öğrenin.
The Türk Nedir?
The Türk olarak da bilinen Mekanik Türk'ün üst seviye satranç oynayabilen, çağdaş entellektüellerin ve önde gelen kişilerin çoğunu yenebilen bir satranç otomatı olduğu düşünülüyordu.
Satranç otomatı, ahşap bir dolabın başında oturan ve elinde pipo tutan gizemli bir Türk büyücü benzeri figüre sahipti. Satranç tahtası hemen önünde duruyordu. Dolabın içinde makinenin çalışmasını sağlayacak mekanik parçalardan başka hiçbir şey yok gibi görünüyordu.
The Türk'ün Tarihi
The Türk, 1770 yılında, makinesinin kendi başına satranç oynayabilen bir satranç otomatı olduğunu iddia eden Alman yazar ve mucit Wolfgang von Kempelen tarafından yaratıldı.
The Türk'ün ilk gösterisi Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresa ve sarayının önünde gerçekleşti. The Türk kendisine karşı oynayan herkesi mağlup etti. Daha sonra satranç otomatı dünyayı turlayarak, yapay satranç oyuncusunun cesaretini herkese gösterdi.
Turne yıllarında, sözde otomat, Napolyon Bonapart ve Benjamin Franklin gibi önde gelen ünlü kişileri mağlup etti. Hatta The Türk, o dönemde dünyanın en iyi satranç oyuncusu olarak kabul edilen ünlü François-Andre Danican Philidor ile karşılaşma şansı da yakaladı. Philidor kazanmasına rağmen, bunun en zorlu maçlarından biri olduğunu belirtti.
Her ne kadar The Türk dünya çapında kuvvetli satranç oynayan otomat olarak tanınsa da bu doğru değildi. Makine insan gibi hareket ediyordu ama bağımsız olarak satranç oynayamıyordu.
Bunun yerine, güçlü satranç ustaları sahte otomatın içine saklanıyor ve onu içeriden çalıştırıyorlardı. Her ne kadar pek çok kişi (ünlü yazar Edgar Allan Poe dahil) durumun böyle olduğundan şüphelense de hiç kimse mekanizmanın nasıl çalıştığını başarılı bir şekilde açıklayamadı.
Türk, emekli olup Charles Willson Peale'in Çin Müzesi'ne bağışlanana kadar 80 yılı aşkın bir süre gösterilerine devam etti. 1854 yılında çıkan bir yangında mekanik satranç oyuncusuyla birlikte müzenin bir kısmı da yok oldu. Mekanik Türk'ün sahiplerinden birinin oğlu, ancak The Türk yok olduktan sonra Amerika Birleşik Devletleri'nde aylık bir dergi olan The Chess Monthly için yazdığı bir dizi makale ile sırrı açığa çıkardı.
The Türk'ün Satranç Mirası
Bir makinenin insanlardan daha iyi satranç oynayabilmesi dünya çapında bir kargaşaya neden oldu. Satranç gibi entelektüel bir uğraşta insanları yenebilecek bir cihazın varlığı, bazılarının gelecekte olacaklardan korkmasına neden oldu.
Ancak The Türk, bilim adamlarına kendi akıllı makinelerini geliştirmeleri konusunda da ilham verdi. Sahte satranç otomatları bir bakıma yapay zekanın yaratılmasına yönelik ateşi yaktı ve günümüzün satranç motorlarının önünü açtı.
Sonuç
Artık The Türk'ün ne olduğunu, onu kimin yarattığını, nasıl çalıştığını ve daha fazlasını biliyorsunuz. Botlarımızdan birine karşı bir oyun oluşturmak ve farklı kişiliklere sahip gerçek satranç makinelerini oynamak için Canlı Satranç'a gidin.
